PEG-sonde
De PEG-sonde. In alle eerlijkheid had ik er nog nooit van gehoord, ik dacht dat dit soort dingen altijd via de neus gingen, maar het kan dus ook anders. Alle informatie die ik hier omschrijf komt uit deze brochure en een deel uit de gesprekken die we gisteren hebben gehad.
PEG staat voor Percutane Endoscopische Gastrostomie. Percutaan betekent ‘dóór de huid’.
Weet je dat ook weer 😂, het plaatje hierboven laat eigenlijk precies zien wat er gaat gebeuren. Er zijn ook wat voorbereidingen nodig voordat de PEG-sonde kan worden geplaatst.
Voorbereiding en plaatsen
Het plaatsen van de PEG-sonde is in principe een dag behandeling. ik hoef niet zoveel voor te bereiden, anders dat ik een aantal uren (+/- 4 uur) vooraf niet mag eten. Voor het plaatsen van de PEG-sonde krijg je een roesje (rustgevend middel en pijnstillers via een infuus). Tijdens het plaatsen krijg je een bijtring in je mond, zodat je niet op de scoop en je tanden bijt. Hieronder een letterlijk stukje tekst uit de brochure over de plaatsing, omdat ze het daar goed uitleggen:
Met behulp van de endoscoop bepaalt de arts in de maag de juiste plek voor de katheter. Op de plek waar de PEG katheter wordt geplaatst wordt uw buikwand verdoofd. Daarna maakt de arts een klein sneetje in de buikwand en voert daardoor een draad naar binnen. Die draad wordt met de endoscoop door de mond naar buiten gevoerd. Daar wordt de katheterslang aan de draad vast-gemaakt en naar de maag gevoerd. Via het sneetje in de buikwand wordt de katheterslang voorzichtig naar buiten getrokken. Aan de binnenkant van de PEG-sonde zit een plaatje (fixatieplaatje), dat er voor zorgt dat de katheter er niet helemaal uit gaat. Aan de buitenkant wordt een tweede fixatieplaatje geplaatst.
Ten slotte wordt de connector aan de katheterslang gemonteerd. Dit is het ‘koppelstuk’ waardoor u de sondevoeding of de medicijnen toedient.
Alles bij elkaar duurt de ingreep ongeveer 30 minuten. Als je dit zo leest is het toch wonderlijk dat dit allemaal kan!
Kort na de ingreep
Na de ingreep ga ik naar de uitslaapkamer en de eerste uren is mijn buik pijnlijk. Normaal kan na 4 uur na het plaatsen van de PEG-sonde, worden gestart met sondevoeding, maar dat is bij mij niet aan de orde. De sonde wordt bij mij waarschijnlijk pas gebruikt in de 4e of 5e week van de de bestraling, omdat ik dan waarschijnlijk problemen krijg met eten.
De eerste dagen na het plaatsen
De eerste dagen zal e.a. waarschijnlijk nog wel pijnlijk zijn. Ook kan er wat wondvocht of 🩸 uit de insteek-opening lekken. Jakkes 😟 Er kan ook wat speling zitten tussen de sonde en de insteek-opening, waardoor er een klein beetje maaginhoud naar buiten lekt... nog meer jakkes 🤢 Ach, we gaan het allemaal meemaken.
Dagelijkse verzorging
Hierover wordt ook weer een mooi stukje geschreven. Ik dacht, ik laat dat "ding" gewoon hangen tot dat ie gebruikt wordt, maar ik ben er elke dag wel zoet mee...
De PEG katheter moet vanaf de eerste dag dagelijks worden doorgespoten, ook als u de katheter (nog) niet gebruikt. Als een PEG katheter verstopt raakt, moet hij worden vervangen. Dat betekent een nieuwe ingreep. De katheter kan verstopt raken door klonterige, ingedroogde voeding of door medicijnen. U voorkomt verstopping door de katheter regelmatig door te spuiten met 10 - 30 ml lauw kraanwater.
Zevendedags wondcontrole
Ook weer een mooi stukje tekst. Je bent er niet zomaar klaar mee...
Bij de zevendedags wondcontrole controleert een verpleegkundige de wond en de insteekopening. Het uitwendige fixatieplaatje wordt wat losser gezet. Verder wordt de katheter voor de eerste keer ‘gedompeld’ (heen en weer geschoven).
Dompelen deed ik al wel in de sauna, maar in deze context had ik er nog nooit van gehoord. Bizar toch? Je schuift aan de buitenkant van je lichaam iets en dan gebeurt er aan de binnenkant ook iets. Het is magic.
Iedere week dompelen
En nu wordt het het echt spannend... er staat u... dus ik moet dit zelf gaan doen 😅
Na de zevendedags wondcontrole dompelt u de katheter eens per week. Hierdoor voorkomt u dat de PEG vastgroeit. Was vooraf eerst uw handen met water en zeep, droog ze af met een schone handdoek. Dan schuift u het fixatieplaatje los. U duwt de katheterslang ongeveer vijf centimeter naar binnen. Daarna trekt u de katheterslang precies evenveel centimeter weer naar buiten. Let daarvoor op de maataanduiding op de katheterslang, of zet zelf een streepje op de katheter. Zet het fixatieplaatje weer op de juiste plaats terug.
5 cm! Eh, das best veel...
En dan nog het laatste...
Als u een PEG heeft, moet u na de zevendedags wondcontrole de katheterslang iedere dag draaien. Ook dit is om vastgroeien te voorkomen. U draait de katheterslang een volledige slag (360°) rond.
Ik krijg in het begin thuiszorg om me te helpen bij de sonde. Maar ik denk en hoop dat ik het na een tijdje zelf kan. De sonde blijft waarschijnlijk ook na de bestraling nog een tijdje zitten en gaat er pas uit als ik zelf weer helemaal goed kan eten. Trouwens, de voeding die in de sonde gaat wordt ook geregeld door de diëtiste. Ze zijn maar druk met me!
Er zijn ook allerlei complicaties mogelijk, maar deze ingreep wordt heel vaak gedaan en die complicaties komen heel zelden voor, dus daar ga ik jullie en mezelf niet te veel mee vervelen, als het gebeurt zien we dat dan wel weer.
Mooi lesje pe(ch)g-sonde 😇, ik hoop dat je nog wakker bent en nu maar afwachten tot de sonde wordt geplaatst!
Reacties
Een reactie posten